Thị xã Ayun Pa được
thành lập theo Nghị định số 50/2007/NĐ-CP ngày 30-3-2007 của Chính phủ. Theo
Nghị định này, huyện Ayun Pa được chia tách để thành lập thị xã Ayun Pa (phía
đông) và huyện Phú Thiện (phía tây).
Diện tích: 287,52
Km2.
Dân số:
35.463 người (số liệu
thống kê năm 2008).
Vị trí địa
lý:
Thị xã Ayun Pa nằm ở phía Đông Nam
tỉnh Gia Lai và tiếp giáp với:
- Bắc giáp: huyện Phú
Thiện và huyện Ia Pa.
- Đông giáp: các huyện
Ia Pa, Krông Pa.
Đơn vị hành chính cấp
xã, phường: 8 (bao gồm 4 phường và
4 xã).
- Các phường:
Cheo Reo,
Hòa Bình, Đoàn Kết, Sông Bờ.
- Các xã: Chư Băh, Ia
Rbol, Ia RTô, Ia Sao.
Tổng quan kinh tế - văn
hoá - xã hội:
Ayun
Pa là một thị xã của tỉnh Gia Lai.Thị xã được thành
lập trên cơ sở toàn bộ 1.727,5 ha diện tích tự nhiên và 21.613 nhân khẩu của thị
trấn Ayun Pa; 3.100 ha diện tích tự nhiên và 2.900 nhân khẩu của xã Ia RTô;
15.537 ha diện tích tự nhiên và 6.962 nhân khẩu của xã Ia Rbol; 8.336 ha diện
tích tự nhiên và 3.583 nhân khẩu của xã Ia Sao.
Ayun Pa có các tên cũ
là Cheo Reo, Phú Bổn, Hậu Bổn, vốn là một thị trấn nằm ở
ngã ba sông Ba và một chi lưu
của nó là sông Ayun, cách Plei Ku 96 km, cách Tuy
Hòa 130 km theo đường bộ.
Dưới chính thể Việt Nam Cộng
hòa, Ayun Pa là quận lị
của
quận Cheo
Reo, tỉnh Pleiku. Từ năm
1962, khi thành lập tỉnh Phú Bổn, thì Cheo Reo trở
thành tỉnh lị tỉnh này với tên gọi mới là Hậu Bổn.
Sau khi nước nhà thống
nhất (năm
1975), Ayun Pa là thị
trấn, huyện lị của huyện
Ayun Pa. Thị trấn Ayun Pa được thành lập theo Quyết định số 77-CP ngày 2-3-1979
của Hội đồng Chính phủ, với địa giới như sau: phía bắc giáp suối Ea Hiao, phía
đông giáp sông Ba và sông Ayun, phía tây giáp nông trường Bông, phía nam giáp
suối Ea Rơbol.
Ayun Pa trở thành thị
xã theo Nghị định 50/2007/NĐ-CP ngày 30-03-2007 của Chính phủ trên cơ sở một
phần diện tích và dân số của huyện Ayun Pa. Huyện Phú Thiện được thành lập
trên cơ sở phần còn lại của huyện này.
Thị xã Ayun Pa nằm ở
phía Đông Nam tỉnh Gia Lai, có các đường
giao thông thuận lợi nối liền với các tỉnh duyên hải miền trung và khu vực Tây
Nguyên, tạo nên điều kiện thuận lợi về thông thương và phát triển các loại hình
dịch vụ.
Sau 03 năm thành lập,
toàn thị xã có 4 phường và 4 xã với tổng số dân là
35.463
người (số liệu thống kê năm 2008), trong đó dân tộc thiểu
số chiếm 49,4%, dân tộc
kinh chiếm 50,6%; tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hàng năm giai đoạn
2006-2009 đạt trên 14%. Cơ cấu kinh tế từng bước chuyển dịch tích cực theo hướng
giảm tỷ trọng Nông-lâm nghiệp, tăng tỷ trọng Công nghiệp-xây dựng và Thương
mại-dịch vụ.
Với các tiềm năng về
đất đai, khoáng sản và du lịch, chính quyền thị xã đang chú trọng việc kêu gọi
các thành phần kinh tế, các tổ chức, cá nhân đầu tư vào địa bàn, trong đó có Cụm tiểu
thủ công nghiệp Ia Sao, thị xã Ayun Pa quy mô 15 ha đã được UBND tỉnh Gia Lai
phê duyệt.
Trong
5 năm qua
(2005 - 2010), nền kinh tế của thị
xã đạt tốc độ tăng trưởng bình quân 13,2%, thu nhập bình quân đầu người đạt
12,048 triệu đồng/năm. Lĩnh vực văn hóa-xã hội chuyển biến tích cực, chất lượng
giáo dục và khám - chữa bệnh ngày càng
được nâng cao; tỷ lệ hộ nghèo giảm chỉ còn 3%. Quốc phòng - an ninh được củng cố
và tăng cường.
Trong giai đoạn 2010 -
2015, thị xã đề ra các chương
trình, mục tiêu kinh tế - xã hội
để phát huy tiềm năng,
thế mạnh của địa phương, nhanh chóng đưa thị
xã Ayun Pa phát triển bền vững xứng tầm là trung tâm của vùng kinh tế động lực
phía Đông Nam tỉnh; phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa,
áp dụng công nghệ sinh học để tăng năng suất, chất lượng, sản lượng, hướng đến
cánh đồng đạt 50 - 100 triệu đồng/ha;
phát triển ổn định vùng nguyên liệu gắn với các cơ sở công nghiệp chế biến các
sản phẩm nông nghiệp. Đẩy mạnh xây dựng kinh tế đô thị, nếp sống văn minh đô
thị; quy hoạch phát triển đô thị Ayun Pa hiện đại với tầm nhìn đến năm 2020,
hướng đến 2030. Nâng cao cảnh giác, đảm bảo quốc phòng - an ninh. Đổi mới lề
lối làm việc, thực hiện cải cách hành chính và phát huy sâu rộng hiệu quả cuộc
vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”…
